DDH, phổ TD, cơ chế, TDKMM của penicillin

Penicillin là kháng sinh phụ thuộc thời gian, không có tác dụng hậu kháng sinh => sử dụng thông số T>MIC để đánh giá.

– Cách sử dụng:

 + Là tăng liều dùng (để đưa Cmax>MIC thật cao), rút ngắn khoảng đưa liều, dùng công thức giải phóng thuốc kéo dài hoặc truyền liên tục. => Vì thế nên penicillin thường được dùng nhiều lần trong ngày, chú ý
là phải đảm bảo Cmax>MIC.

– Cơ chế chung của nhóm penicillin (cũng là chung cho beta-lactam):

+ Vách tế bào vi khuẩn cấu tạo chủ yếu từ peptidoglycan, đảm bảo tính bền vững của tế bào. Thuốc ức chế tổng hợp peptidoglycan thông qua acyl hóa các enzym D-alanin transpeptidase, ức chế giai đoạn cuối của quá trình tổng hợp vách tế bào VK (giai đoạn tạo liên kết đôi giữa các peptidoglycan), làm vi khuẩn không tổng hợp được vách => màng tế bào trong bị lộ và thoát chất ra ngoài => Vi khuẩn chết.
Do đó, đây là loại kháng sinh diệt khuẩn.
+ Cơ chế thứ 2 là hoạt hóa enzym tự phân giải murein hydroxylase làm tăng phân hủy vách tế bào vi khuẩn  VK bị tiêu diệt.
+ Đối với VK gram âm, do vách tế bào ít peptidoglycan => ít nhạy cảm hơn. Đồng thời có lớp phospholipid kép bao ngoài nên các pen khó thấm vào => phải đi qua 1 kênh gọi là kênh PORIN => betalactam nào càng thân nước thì càng dễ đi qua (ví dụ amoxicillin) => phổ được mở rộng.

– Phối hợp thuốc:

+ Dùng cùng các thuốc kháng sinh kìm khuẩn sẽ làm giảm tác dụng (như tetracyclin, erythromycin liều thấp,…)
+ Dùng cùng probenecid (thuốc tăng thải trừ uric) sẽ làm giảm thải trừ penicillin.

* 5 nhóm penicillin: DĐH, phổ TD, TDKMM
Tóm tắt:
– Cơ chế kháng thuốc:

+ 4 cơ chế (ngoại trừ bơm tống thuốc): thay đổi cấu trúc đích tác dụng, thay đổi số lượng đích (đích giả), thay đổi tính thấm của tế bào và tạo ra enzym phân hủy thuốc.

– Phân loại:

có 5 loại: (4 loại đã nói + chống enzym)
+ Pen tự nhiên: PenG, PenV: tác dụng tốt trên Gram +, Gram – chỉ tác dụng trên lậu cầu, não mô cầu,… Dễ bị kháng bởi VK tiết penicillinase.
+ Pen M: methicilin: là penicilin kháng được penicillinase  loại 1 + kháng enzym. Tác dụng tốt hơn trên VK kháng thuốc.
+ Pen A: Amoxicilin, Ampicilin: Tác dụng trên Gram + yếu hơnloại 1, tác dụng tốt hơn trên gram dương, kỵ khí và
entercoccus…Bị mất tác dụng bởi penicillinase.
+ Pen chống Pseumodonas (trực khuẩn mủ xanh): Bị mất tác dụng bởi penicillinase.
+ Các chất kháng penicillinase: có tác dụng kháng lại penicillinase. Không có tác dụng kháng sinh. Được sử dụng kèm các nhóm 1,3,4. VD: acid clavulanic, sulbactam,…