HOẠT HOÁ PLASMINOGEN THÀNH PLASMIN

* Điều kiện để xuất hiện sự hoạt hoá plasminogen thành plasmin: 

– Bình thường trong máu lưu thông, plasmin không được tạo ra; Prourokinase thì không hoạt động và t–PA cũng rất ít có tác dụng đối với plasminogen vì không có tibrin.
– Khi fibrin của cục đông xuất hiện lập tức xảy ra hiện tượng kích hoạt plasminoaen. Sự hình thành plasmin chi khi tuyệt đối cần thiết theo một quy trình được kiểm soát rất kỹ càng, và lúc đầu chi khu trú ngay tại cục đông (là nơi có fibrin).

– Như vậy chính fibrin là chất kích thích chủ yếu và quan trọng nhất để khởi phát sự hoạt hoá plasminogen và từ đó sẽ dẫn đến quá trình tiêu fibril).

* Cơ chế của sự hoạt hoá plasminogen thành plasmin:

– Tất cả các chất hoạt hóa plasminogen (t-PA, urokinase, streptokinase..) đều thực hiện việc hoạt hóa theo một cơ chế là cắt cấu trúc phân tử của plasminogen qua mối liên kết với arginin (acid amin số 561) và valin (acid amin số số 562).

– Như vậy do tác dụng xúc tác này mà phân tử plasminogen bị cắt chia thành 2 chuỗi (chuỗi A, còn gọi là chuỗi nặng, với trọng lượng phân tử bằng 6.000 dalton; chuỗi B, là chuỗi nhẹ, có trọng lượng phân tử bằng 2.600 daton). Hai chuỗi A và B được nối với nhau bằng một cầu disulfua.
– Về mặt cấu trúc plasmin chỉ khác plasminogen ở chỗ gồm có 2 chuỗi (A và B), nhưng do trật tự các aci.d amin không khác nhau và vẫn còn một cầu disulfua nối 2 chuỗi đó, vì vậy mà plasmin và plasminogen vẫn có
cùng trọng lượng phân tử và tính kháng nguyên như nhau.

– Trong các chất hoạt hoá plasminogen thì t-PA có vai trò quan trọng, nó thường phát huy tác dụng sớm nhất và mạnh nhất ; hiệu lực hoạt hoá tăng lên rất nhiều khi có mặt cùa fibrin. Người ta thấy rằng: Do cáu trúc đặc thù nên cả t-PA và plasminogen đã cùng gắn lên fibrin qua các amino acid lysin.

– Phản ứng hoạt hoá plasminogen thành plasmin xảy ra ngay tại chỗ và chỉ để thực hiện việc tiêu sợi fibrin đó, vì vậy không có plasmin tự do lưu hành.