Tìm hiểu về Plasminogen và Plasmin

* Plasminogen:

a) Sự tổn Vhợp và nơi khu trú:

– Gen mã hoá cho sự tống hợp plasminogen nằm trên nhiễm sắc thể số 6, với chiều dài là 52.5 Kb và có 19 exons. Plasminogen được tống hợp ở gan, có mặt trong huyết tương, tế bào bạch cầu đoạn trung tính, tiểu cầu.
– Bề mặt tế bào nội mạc, fibronectin; dịch bao khớp, một số chất tiết và trong nhiều tổ chức khác nhau, ở tuỷ xương plasminogen nằm trong các tế bào ái toan.

b) Cấu trúc và tính chất lý hóa:

– Plasminogen là một protein một chuỗi polypeptid với 791 acid amin, trọng lượng 92.000 dalton; không bền vững với nhiệt (mát hoạt tính ơ 56UC) và với pH trung tính. Rất khó tinh khiết được plasminogen vì nó có ái tính cao với fibrinogen.
– Trong chuỗi polypeptid của plasminogen có các vị trí có ái tính cao với lysin. Các vị trí này đóng vai trò rất quan trọng trong việc gắn kết với fibrin. a2 – anti plasmin (α2-AP) và với acid epsilon amino caproic (EACA).

–  Plasminogen là tiền tố bất hoạt cúa plasmm. Bình thường chúng tồn tại dưới dạng Glu-plasminogen (có amino-acid tận N là acid glutamic) đó là plasminogen nguyên vẹn. Khi có sự tác động cúa plasmin tự do thì Gluplasminogen có thế bị tách ra một số peptid nhỏ, (trọng lượng phân tử khoảng 8.000 dalton) và tạo ra được Lys-plasminogen. Lys-plasminogen chính là các plasminogen đã bị phân cắt một phần. Dạng này sẽ phát huy tác dụng tốt hơn do việc dễ bị hoạt hoá bới các chất kích hoạt plasminogen vấ có ái tính với fibrin mạnh hơn Glu-plasminogen.

c) Một số thay đổi trong sinh lý và bệnh lý

– Sinh lý: Nồng độ plasminogen của ngưòi bình thường là 0.75-1.36 u/ml, ở trẻ sơ sinh chỉ bằng một nửa của người lớn.
– Bệnh lý: Plasminogen tăng trong một số bệnh như: nhiễm trùng, phản ứng viêm, trong thai nghén và giảm trong bệnh gan. điều trị chống đông, hoặc trong một số bệnh lý thiếu hụt bám sinh.

* Plasmin:

– Plasmin là một serin protease cùa plasminogen gồm 2 chuỗi, chuỗi A có trọng lượng phân tử bằng 6.000 dalton. chuỗi B có trọng lượng phận tử bàng 2.600 daltoi), nối với nhau bằng một câu disulfua.
– Plasmin hoạt động ở pH trung tính.
– Do đặc điểm của sự phân chia đẽ tạo ra plasmin từ plasminogen nên về trình tự cua các acid amin, trọng lượng phân tứ và tính kháng nguyên thì plasmin rất giống với plasminogen.
– Phổ tác dụng cùa plasmin rất rộng, nó không chỉ phân huỷ fibrin và fibrinoaen mà còn phân huỷ được cá các yếu tố V, VIII, XlIIa, V-WF, một số thành phán phán hệ bố thế, hệ liên võng nội bào, hemoglobin, thậm chí cả ACTH. gelatin, casein..