TÌM HIỂU VỀ QUINUPRISTIN/DALFOPRISTIN

Quinupristin/Dalfopristin là hỗn hợp 2 kháng sinh Streptogramin theo tỷ lệ 30/70. Do nhiều tác dụng phụ nên kháng sinh này được để dành dùng cho các nhiễm khuẩn nặng do Enterococcus faecium kháng Vancomycin (VRE) khi không còn lựa chọn điều trị khác.

Cơ chế tác dụng:

– Mỗi thuốc trong công thức phối hợp này gắn vào một vị trí riêng biệt tại tiểu đơn vị 50S của ribosome.
Dalfopristin phá vỡ quá trình nối dài chuỗi peptide bằng cách thêm các acid amin mới vào chuỗi peptide.

– Quinupristin ngăn chặn quá trình kéo dài chuỗi peptide với cơ chế tương tự Marcloride, do đó tạo
ra các chuỗi peptide không đầy đủ.

– Như vậy, hai kháng sinh này tác dụng hiệp đồng với nhau phá vỡ
quá trình tổng hợp protein. Hai thuốc kết hợp với nhau có tác dụng diệt khuẩn và có thời gian tác dụng
hậu kháng sinh dài.

Phổ kháng khuẩn:

– Thuốc tác dụng tốt trên các cầu khuẩn Gram (+), kể cả các chủng đã kháng các kháng sinh khác.
Phối hợp này được sử dụng chủ yếu trong điều trị nhiễm khuẩn do E. feacium, kể cả chủng đã kháng
Vancomycin, đối với chủng vi khuẩn này, thuốc có tác dụng kìm khuẩn. Thuốc không hiệu quả trên E.
faecalis.

Sự đề kháng kháng sinh:

– Các quá trình liên quan đến enzyme là nguyên nhân chủ yếu của sự đề kháng loại kháng sinh này.
Ví dụ, sự xuất hiện của enzyme trong ribosome xúc tác cho phản ứng methyl hóa đích tác dụng 23S
trên RNA vi khuẩn có thể làm quinupristin không gắn được với đích tác dụng.

– Trong một số trường hợp, những thay đổi do enzyme có thể thay đổi tác dụng của kháng sinh từ diệt khuẩn sang kìm khuẩn. Acetyltranferase liên quan đến trao đổi plasmid có thể bất hoạt Dalfopristin. Một cơ chế kháng thuốc khác là hoạt động của các bơm tống thuốc làm giảm nồng độ thuốc trong tế bào vi khuẩn.

Dược động học:

Quinupristin/Dalfopristin được sử dụng qua đường tiêm tĩnh mạch (kháng sinh này tương kỵ với dung
dịch muối đẳng trương). Phối hợp này đặc biệt sử dụng hiệu quả cho các nhiễm khuẩn nội bào (VD:
VRE) do thuốc thấm rất tốt vào đại thực bào và bạch cầu trung tính. Nồng độ thuốc trong dịch não tũy
thấp. Cả 2 kháng sinh đều chuyển hóa qua gan và thải trừ chủ yếu qua phân.

Tác dụng không mong muốn:

Viêm tĩnh mạch là thường xuất hiện khi dùng Quinupristin/Dalfopristin và thường xảy ra với tĩnh mạch
ngoại biên hơn là tĩnh mạch lớn. Tăng bilirubin máu xuất hiện ở khoảng 25% bệnh nhân, đây là kết
quả của sự cạnh tranh thải trừ giữa khang sinh và bilirubin. Ở mức liều cao hơn liều điều trị, đau khớp
và đau cơ đã được ghi nhận. Quinupristin/Dalfopristin ức chế enzyme CYP P450, do đó khi dùng
chung với các thuốc chuyển hóa qua enzyme này có thể dẫn tới ngộ độc do quá liều.