Chẩn đoán vỡ tử cung

1. Vỡ tử cung trong thai kỳ

– Thường xảy ra trên TC có sẹo mổ cũ hoặc dị dạng.
+ Triệu chứng cơ năng
– Đột ngột đau nhói vùng tử cung, nhất là chỗ mổ cũ, có thể ra huyết âm đạo.
– Có thể có triệu chứng của choáng.
+ Dấu hiệu thực thể
– Tổng trạng: có thể có dấu hiệu choáng.
– Nhìn: bụng có thể có sẹo mổ cũ, có thể biến dạng, lình phình.
– Sờ nắn
+ Sờ thấy các phần thai nhi nằm ngay dưới da bụng, không sờ thấy đáy tử cung nếu thai bị đẩy ra khỏi buồng tử cung.
+ Có phản ứng thành bụng.
+ Đau nhói vùng VMC khi sờ nắn.
+ Gõ đục vùng thấp hoặc gõ đục toàn ổ bụng.
– Tim thai suy hoặc không nghe được tim thai.
– Khám âm đạo có thể không thấy ngôi thai khi thai bị đẩy vào ổ bụng, máu đỏ tươi theo găng.
– Cận lâm sàng
+ Hct giảm.
+ Có thể có tăng bạch cầu.
+ Siêu âm: tim thai, dịch ổ bụng, duỗi tứ chi, vị trí thai bất thường: nhịp chậm rời rạc hoặc không có.
* Lưu ý: Trường hợp vết sẹo mổ cũ chỉ mới bị nứt, ít có dấu hiệu điển hình của xuất huyết nội.

2. Vỡ tử cung trong chuyển dạ:

a. Dọa vỡ tử cung trong thời kỳ chuyển dạ chỉ xảy ra trên tử cung không có sẹo mổ cũ.

– Triệu chứng cơ năng
+ Thai phụ đau bụng nhiều.
+ Cơn co tử cung dồn dập, mạnh.
– Dấu hiệu thực thể
+ Vòng Bandl lên cao (cao ngang rốn và trên rốn là sắp vỡ tử cung), tử cung có hình quả bầu.
+ Dấu hiệu Frommel: hai dây chằng tròn bị kéo dài, căng lên như hai sợi dây đàn.
+ Tim thai có thể bình thường, không đều hoặc suy.
+ Khám âm đạo thấy đầu cao chưa lọt, các dấu hiệu bất xứng đầu chậu; có thể phát hiện các nguyên nhân: khung chậu hẹp, ngôi bất thường.

b. Vỡ tử cung

– Triệu chứng cơ năng
+ Sản phụ có dấu dọa vỡ, đột ngột đau nhói sau đó bớt đau nhưng tổng trạng xấu dần.
+ Choáng: da xanh, niêm nhạt, mạch nhanh nhẹ khó bắt, tụt huyết áp, tay chân lạnh.
+ Xuất huyết âm đạo.
+ Nước tiểu có thể có màu đỏ.
– Triệu chứng thực thể
+ Triệu chứng tổng quát: có thể có choáng.
+ Nhìn:bụng lình phình, bụng có thể biến dạng.
+ Sờ nắn
+ Phản ứng thành bụng.
+ Đau nhói nơi vết vỡ.
+ Không sờ thấy đáy tử cung nếu thai bị đẩy ra khỏi buồng tử cung, sờ thấy thai nhi
– Gõ đục vùng thấp hoặc gõ đục toàn ổ bụng.
– Tim thai suy hoặc không nghe được tim thai.
– Khám âm đạo có thể không còn thấy ngôi thai, máu đỏ tươi theo găng.
– Trường hợp vỡ tử cung sau sinh thường, sinh giúp: vết rách cổ tử cung lên tới đoạn dưới tử cung, thấy máu đỏ tươi chảy từ lòng tử cung, soát tử cung phát hiện vết vỡ ở đoạn dưới tử cung, sẹo mổ cũ không còn, có thể có choáng, nguyên vẹn liên tục, bị mỏng hoặc đã rách vỡ rộng.