Thử nghiệm p-p và thrombo

* Thử nghiệm p – p (prothrombin and proconvertin test)

– Nguyên lý: Là một kỹ thuật để đánh giá các yếu tố đông máu theoc on đuờng ngoại sinh, đặc biệt là yếu tố II và VII do việc thực hiện kỹ thuật như trong xét nghiệm Quick (có thromboplastin lấy từ óc người) nhưng có thêm yếu tố V và fibrinogen (từ huyết tương bò hấp thụ).
– Trị số bình thường: Nằm trong khoảng 30 – 40 giây (khác nhau ớ mỗi lô thuốc thử). Cần lập biếu đồ mẫu để tính tý lệ % hoạt tính p-p.
– Thử nghiệm p-p là một xét nghiệm có giá trị để:
+ Phát hiện ra sự thiếu hụt (dù rất ít) của các yếu tố II (prothrombin) và VII (proconvertin)
+ Để kiểm tra liệu pháp kháng đông: Giới hạn hữu hiệu của trị liệu nên duy trì với xét nghiệm p-p ở khoảng 10-25 %, tốt nhất là 15 %.
– Đây là một xét nghiệm nhậy hơn xét nghiệm thời gian prothrombin vì thực hiện với huyết tương pha loãng 1/10; và nồng độ yếu tố V và fibrinogen trong hỗn hợp xét nghiệm là tối ưu, mặt khác xét nghiệm này còn không bị ảnh hướng của heparin (vì tác dụng ức chế đã bị pha loãng).
– Tuy nhiên do xét nghiệm đòi hỏi phái chuẩn bị thuốc thứ phiền phức nên thực tế ít được sử dụng.

* Thử nghiệm thrombo (thrombotest) (thời gian Owren)

– Owren đã đề nghị một loại thuốc thử (chế sẵn, có bán trên thị trường đế sử dụng luôn) có những đặc tính sau:
+ Có phospholipid đã hoạt hoá và cephalin, nhằm rút ngắn thời gian đông máu nội sinh (từ = 200 giây còn 40 giây)
+ Có thromboplastin não bò (không dùng não người), nhằm kéo dài thời gian đông máu ngoại sinh (từ 12 giây lên 40 giây).
+ Có một lượng thừa các yếu tố V và I, nhằm loại trừ được việc các yếu tố này thiếu hoặc hóng
=> Nhờ vậy mà có thể định lượng đựơc đồng thời các yếu tố II,vu,IX và X. Đây là một xét nghiệm rất nhạy và có độ tin cậy cao.
– Giá trị bình thường: Kết quả được tính ra ty lệ % so với chứng. Xét nghiệm thrombotest được coi là kéo dài khi kết quá giám hơn so với chứng 50-60% (tức là chỉ còn khoáng 40-50%).

– Ý nghĩa xét nghiệm: Thrombotest kéo dài trong-các trường hợp:

+ Xơ gan (làm cho sự sản xuất các yếu tố II,VII, IX, X bị giảm)
+ Thiếu vitamin K (vì II, VII, IX, X đều là những yếu tô đóng máu phụ thuộc vitamin K)
+ Sừ dụng các thuốc kháng vitamin K (giới hạn an toàn là duy trì thrombotest = 10-15%).
+ Có hoat tính cứa chất protein ức chế PIVKA (Proteins induced by vitammK antagonists or absence)
– Lưu ý: Xét nghiệm thrombotest rất nhạy với các yếu tố II, VII, X còn yếu tố IX thì không nhạy bằng. Bời vậy, khi giảm một mình yếu tố IX (trong bệnh hemophilia B) thì thrombotest thường cho kết quá bình thường. Tuy nhiên nếu một bệnh nhân bị hemophilia B mà thrombotest kéo dài thì có thế kết luận đó là một biến thê của hemophilia B (gọi là hemophilia B m) trong trường hợp này thrombotest kéo dài là do Hemophilia Bm có sự nhạy vảm khác thường với thromboplastin bò.