Tìm hiểu về Hormon

* Hormon là:

– Những chất truyền tin hóa học
– Tiết ra từ những tế bào đặc biệt (trong đó có tuyến nội tiết) với lượng rất nhỏ
– Được bài tiết vào máu và vận chuyển tới các tế bào đáp ứng để điều hòa chuyển hóa và hoạt động các tế bào..

* Đặc điểm chung:

– Mỗi hormon đều có tác dụng đặc hiệu trên 1 loại tế bào đích. VD: tế bào đích của testosteron là tinh hoàn, cơ quan sinh dục nam. Nhưng có một số hormon là tất cả tế bào đích trong cơ thể như GH, insulin
– Bài tiết theo nhịp sinh học VD: glucocorticoid theo chu kỳ ngày đêm, hormon sinh dục nữ theo tháng
– Hoạt tính được tính bằng đơn vị sinh học, đơn vị quốc tế(IU), đơn vị khối lượng (mg…)
–Tác dụng và chịu tác dụng theo cơ chế điều hòa xuôi và điều hòa ngược(feedback)

* Cơ chế tác dụng của hormon:

– Hormon có cấu trúc protein hoặc acid amin
– Là hormon tan trong nước, trọng lượng phân tử lớn (>10.000dalton) => không qua được màng tế bào => gắn với Receptor đặc hiệu trên màng tế bào => tạo một loạt các phản ứng enzym (kiểu dòng thác) theo các cách :
+ Tạo phức hợp thụ thể Hormon- receptor (H-R) => hoạt hóa adenylcyclase (AC) trên màng tế bào là xúc tác cho quá trình chuyển ATP thành AMPv => AMPv gắn với Protein điều hòa làm tăng tổng hợp proteinkinase => thay đổi chức năng tế bào => Hormon chỉ tác động lên R trên màng để hoạt hóa enzym trên màng tế bào chứ không tác động trực tiếp vào sự thay đổi bên trong tế bào, chính AMPv gây ra các tác dụng còn lại  Hormon là chất truyền tin thứ nhất, còn AMPv là chất truyền tin thứ hai.
+ Con đường truyền thông tin chính từ ngoài tế bào vào trong tế bào của hormon có cấu trúc protein hoặc acid amin.
+ Riêng insulin sau khi kết hợp với R trên màng tế bào => thay đổi cấu trúc phân tử R => phần R bên trong tế bào trở thành proteinkinase hoạt hóa => proteinkinase này sẽ phosphoryl hóa nhiều chất khác nhau ở trong tế bào
đích.

* Hormon có cấu trúc steroid:

– Có trọng lượng phân tử nhỏ (<300 dalton) => dễ dàng xâm nhập vào trong tế bào. Tới tế bào đích, H tách khỏi protein vận chuyển, xuyên qua màng (khuếch tán thụ động) => tạo phức hợp với R trong bào tương => được vận
chuyển vào nhân tế bào => H gắn vào vị trí đặc hiệu trên ADN => hoạt hóa gen và kích thích tổng hợp protein mới.

Theo Báo Tấm Gương.